Hanbok 1900’lü yıllara kadar çoğu Koreli tarafından günlük giysi olarak kullanılmaktaydı. Erkekler jeogori(ceket) ile baji(pantolon) kullanırken, kadınlar jeogori ve chima(sarılarak giyilen etek) giymekteydiler. Erkekler kadınlara nazaran daha renksiz Hanbokları tercih ederken Kraliyet zamanındaki erkeklerin kadınlar gibi daha canlı renk ve desenleri kullandığı görülmüştür.
Hanbok günümüzde 60. Ve 70. Yaş günlerinde, düğünlerde ve Seollal (Yeni Ay yılı başlangıcı) veya Chuseok (Kore Şükran Günü) gibi bayramlar ve özel günlerde giyilmektedir. Ancak bazı kırsal kesimlerde halen günlük kıyafet olarak kullanılmaktadır.
Hanbok yapımında doğal boyalar kullanıldığı için doğanın renklerini içine işlediği görülmektedir. Böylece samimi, zengin bir görüntü oluşturmaktadır. Üst tabakadan olmayanlar festivaller veya düğünler dışında beyaz Hanbok giyerlerdi. Üst tabakadan gelen kimseler ise parlak renklerde Hanbok giyerdi. Yani Hanbok o dönemlerde kişilerin sosyal durumlarını gösteren önemli bir etkendi. Yine üst sınıflar mücevher, süslü başlıklar, şapkalar veya saç tokaları ile Hanbok’u tamamlarlardı.
Neredeyse Kore vatandaşı olan herkesin dolabında mutlaka bir tane bulunmaktadır. Güney Korenin çekilen tarihi dizilerinde de oyuncuların hanbok giydiğini görebilirsiniz.
Günümüzde geleneksel Kore desenlerini modern tasarımlarla yansıtan tasarımcılar uluslararası düzeyde ün kazanmıştır. Kore dalgasıyla ünlene Dae Jang Geum (Saraydaki Mücevher) dizisi de dahil olmak üzere, Kore dizileri dünya çapında izlenmektedir ve bunun getirisi olarak hanbokun güzelliğiyle ilgili övgüler artmıştır. Hanbok giyen yabancı sayısı da gün gün artmaktadır.
HANBOK Türleri:
Giyenin sosyal statü, sınıf, cinsiyet ve yaşına göre değişen farklı hanbok türleri vardır. Ancak günümüzde daha çok önemli günlere göre ayrılmaktadır.
Myeongeol Hanbok:
Koreliler geleneksel olarak anne babalarına saygılarını yeni yılın ilk günü sabahında çocuklar başlarını eğip selamlayarak gösterirler. Burada tüm aile hanbok giyerler. Bizdeki bayramlarda yeni kıyafetler giyilerek ilk anne ve babanın elinin öpülmesi gibi benzer bir gelenektir.
Dol Hanbok:
Bir çocuğun ilk yaş günü geleneksel olarak uzun ömür ve sağlık dilekleriyle kutlanır. Bu özel günde çocuk dol hanbok giyer.
Hoegabyeon Hanbok:
61. yaşına giren erkek veya kadın her kimse hanbok giyerek bu özel günü kutlar. Uzun ömür dilenir.
Hollyebok (Düğün Hanbok):
Günlük kullanımdaki hanboklardan farklı olarak, evliliklerde parlak görünümlü geleneksel evlilik hanboku giyilir. Düğünlerde öncelikle çiftler hanbok giyerek davetlileri bu şekilde karşılarlar. Daha sonrasında damatlık ve gelinliği giyerek düğün törenine geçilir.
Saenghwal Hanbok:
Hanbokun günlük kullanımı için basitleştirilmiş versiyonları üretilmiştir. Birçok insan hem geleneksel güzelliğe sahip hem de modernin basitliğine sahip giysiler giymek isterler. Bu yüzden modern versiyonları üretilmiştir.
Geleneksel Elbise Malzemeleri
Giysiler ve aksesuarlar değişik malzemelerin kullanılmasıyla yapılır.
Kore’nin farklı yerlerinde geleneksel kıyafet üretiminde uzmanlaşmış kimseler vardır.
Güney Chungchong vilayetinde yer alan Hansan’da Koryo hanedanlığı (918-1392) döneminde ‘rami’den beyaz bir kıyafet yapılarak Çin’in Tang mahkemesine hediye olarak yollandı. “Yangban” adı verilen yüksek sınıfa mensup kişilerce çok beğenildi.
Geleneksel kıyafetlerde kullanılan malzemeler ve imalat teknikleri tam anlamıyla Kore kültürünü ve toplumunu yansıtır.
Yapı:
Kışın ipek veya pamuklu kumaş arasına yumuşak pamuk doldurup dikerek yaptıkları kıyafetler, yazın ise kenevir ve rami ile yaptıkları kıyafetler en temsili örneklerdir. İnce çizgilerle dingin bir atmosferin yaratıldığı bu kıyafetlerden bazıları da satenden yapılmaktadır.
Renkler:
Genel olarak renkleri gösterişli ve şekilleri farklı olan kıyafetlerden çok basit ve beyaz kıyafetleri tercih etme eğilimi göstermişlerdir. Beyaz rengi çok kullandıkları için “beyaz örtülü insanlar” veya barışı seven halk olarak adlandırılmışlardır. Beyaz renk inanışa göre saflık, bütünlük, ve bekareti temsil eder ve ortak kıyafetler için en ideal renktir.
Kore’de döneme ve giyenin sosyal durumuna bağlı olarak karışık desenli renkli kıyafetler de giyilmiştir. Üst sınıfa mensup kişiler beyaza ek olarak kırmızı, sarı, mavi ve siyah kıyafetler de giyerlerdi. Bu renkler doğulu kozmolojisinde beş göreneksel öğeyi simgeler, (Ateş, dünya, su, metal, ve tahta).
Kıyafetlerin üzerindeki boyamalar veya desenler ağaç kabuğu veya çiçek gibi doğal ürünlerden elde edilen boyalarla yapılırdı.
Dikiş ve İşlemler:
Geleneksel zamanlarda bir kadının dikiş dikmek ve nakış işlemekteki becerisi kadının ailesine bağlılığını ve ilgisini gösterirdi. Geleneksel Kore makromesinin bir çeşidi olan Norigae zamanla hanımların arasında popüler bir hobi haline gelmiştir. Hanbok ile aksesuar olarak kullanılır.
Beoseon:
Bir çift zarif çoraptır. Cinsiyete göre fark taşımasa da, erkek booseon düz dikişe sahiptir.
Kaynakça:
https://tr.korean-culture.org/tr/135/korea/35
http://asyadanizler.blogspot.com/2017/12/kore-geleneksel-kyafetleri.html
KORE’NİN GELENEKSEL KIYAFETİ: HANBOK
RaSeliR 