Kore’nin Çay Kültürü ve Çay Seromonisi

Kore’de çayın tarihi 2000 yılının üzerine bir zamana dayanır. Çay, birçok tapınma tariflerinin bir parçasıydı ve umuluyordu ki güzel kokular göksel tanrılara ulaşacaktı. Çay Kore’ye Çin tarafından Budizm tanıtıldığında sokuldu ve daha sonra Kore’nin 3000 yıldan fazla bir zamandır sahip olduğu Kore çay töreninin yükselmesini sağladı.

Korece’de çay (차) “ça” diye yazılır ve bizim çay dediğimiz gibi okunur. Aslında Koreliler çok siyah içen bir millet değiller. Son yüzyıllarda Kore’ye Amerikan tarzı kahve girdikten sonra çayın sadece adı kalır. Bizde çayın bir tadı ve tek rengi varken Kore’deki çayların 6 değişik tadı var: tatlı, ekşi, acı, tuzlu, asitli, biberli.

Bir omija cha bardağı, Schisandra chinensis’in küçük meyve tanesinden yapılan bir Kore bitkisel çayı.

Kore çayını içmenin de bir adabı, usulü erkanı vardır. Kore çayını ilk içtiğinizde dilinizde keskin bir tat bırakır. Ancak çayı ağzınızda bir süre tuttuktan sonra yutarsanız işte o zaman çayın gerçek tadını alabilirsiniz. Ve tabi ki klasik doğu kültürüne has olarak Koreliler genelde yeşil çay, lotus çayı, bitki çayları, tahıllı ve kurutulmuş meyve aromalı çayları tüketiyorlar.

Kore çayı sıcak veya soğuk olarak servis edilebilen tisane’nin çeşitli tiplerini ima eder. ‘’Yaygın’’ çay ile mutlaka ilişkili değildir, onlar meyveler, yapraklar, kökler ve geleneksel Kore ilacında kullanılan farklı özleri içeren maddelerden yapılır.

Kore Çayı Tarihi

Gakjeochong da bir Goguryeo mezarı bir şövalye iç kısımda iki kadınla birlikte bir fincan çay içerken göstermekte 5-6. Yüzyıl

Bir atadan kalma tanrıya çay sunumunu belgelerle kanıtlayan ilk tarihi kayıt, 661 yılındaki bir merasimle yapılan ayini anlatır ki burada bir çay sunumu Geumgwan Gaya krallığının kurucusu (42-562) Kral Gaya’nın ruhuna yapılmıştı. Goryeo hanedan (918-1392) kayıtları çay sunumunun Budist tapınağında yüceltilmiş rahiplerin ruhlarına yapıldığını göstermektedir. Joseon Hanedanı (1392-1910) süresinde, kraliyet Yi ailesi ve aristokrasi çayı basit ayinlerde kullanıyordu, “Gün Çay Ayini” genel gündüz töreniydi, oysa “Özel Çay Ayini” özel sebepler nedeniyle ayırtılmıştı. Bu dönemler diğer ülkelerde bulunmaz. Joseon Hanedanı sonuna doğru, burjuvalar eğilime katıldı ve çayı atasal ayinler için kullandı, Zhu Xi’nin Ailenin formaliteleri metnine dayanan Çin’i takiben.

Yeşil çay Kore’ye ilk olarak Silla Krallığı’nın (MÖ 57 – MS 935) Kraliçesi Sundeok (632 – 647) döneminde tanıtıldı. Çay, uyuşukluğun önlenmesine yardımcı olur ve kişinin zihnini ve vücudunu canlandırır, bu nedenle Budist rahipler bunu zihinlerini geliştirmede bir yardımcı olarak kullandılar. Goryeo Hanedanlığı döneminde (918 – 1392) Budizm yarımadada zirvede iken dado (bir çay töreni) geliştirildi. Çayın uygun şekilde hazırlanmasına, servis edilmesine ve içilmesine rehberlik eden bir protokoldü. Joseon Hanedanlığı döneminde (1392 – 1910) Budizm, Konfüçyüsçülüğün hakimiyetinin etkisi altında bastırıldığında, çay içme azaldı. Bugün yeniden canlandı ve sofistike ve sağlıklı bir uygulama olarak algılandı.

Kore Çay Seromonisi

Onlarda çay aslında güzel vakit geçirmek, hoş sohbetler yapmak karşınızdaki kişiyi güzel ağırlamak için içiliyor.

Çayı demlemeden önce dikkat etmeniz gereken iki şey var: Çayınızın kalitesi ve suyun sıcaklığı. Öncelikle çay konusunda usta olan kişi başa oturur. Çay seti sıcak sularla yıkanır. Bu çay setleri onlar için çok önemlidir çünkü sıradan çay bardaklarıyla çay içemezsiniz.

Herkes oturur ve su ısınınca seromonisi başlar. Suyun derecesi ortalama 65-75 derece arasındadır. Çaya göre değişir. Çay ustası bir miktar çayı demliğe koyar ve üzerine sıcak suyu döker. Ancak burada bir püf nokta var: Suyu yukarıdan su sesi çıkacak şekilde döker. Çay 2-3 dakika demlenir. O sırada konu konuyu açar tabi. Çay demlenince dağıtma kabına dökülür ve çay yaprakları demlenmiş çaydan ayrılmış olur. Her bir bardağa çay konur ve çay altlıklarına yerleştirilir. Ayrıca çay içmeden önce sebae selamlaşma yapılır. Bardaklar iki elle tutulur. Bir elinizi bardağın yanında ve diğeri altında olacak şekilde. Yanında yiyecek bir şeyle (ör. Kurabiye) servis edilir.

Seromoni bitince de tekrar çay setini suyla yıkayıp üzerini bezle örterler.

Kore Çayı Çeşitleri

Çay yapımında tahıllar, meyveler ve tıbbi besinler de kullanılmaktadır. Günümüzün popüler Kore çayları insamcha (ginseng çayı), nokcha (yeşil çay), yujacha (limon çayı), daechucha (hünnap çayı), sangangcha (zencefil çayı) ve yulmucha (Eyüp’ün gözyaşı çayı), omijacha (“beş tat” Schisandra chinensis meyvesinden çay), googijacha (Çin evlilik asma çayı). Evde boricha (kavrulmuş arpa çayı) ve oksusucha (kavrulmuş mısır çayı) gibi tahıl çayları genellikle soğuk servis edilir. Aşağıda birçok çeşidi anlatılmaktadır:

Köklerden Yapılma

Insam cha (Ginseng Çayı)

Insam cha (인삼차) ginseng’den yapılan bir çaydır ki, kurutulmamış bir ginseng (수삼), kurutulmuş bir ginseng (건삼) veya bir buğulu kırmızı ginseng (홍삼) olabilir. Dünyaca ünlü her derde deva olan ginsengi ince ince dilimleyin ve dilimlerini balda saklayın. Ginseng çayı hazırlamak için bala batırılmış ginseng dilimlerini kaynatın ve likörü için. Çoğunlukla, 500 mℓ su ve 50 g ginseng Insam Cha için alışılagelmiş formüldür. Bazen, kaynadığında jujube eklenebilir. Karakteristik olarak güçlü tadı ile ginseng çayının yorgunluğu gidermede ve karaciğer fonksiyonunu iyileştirmede özellikle etkili olduğuna inanılmaktadır.

Yararı: Insam cha enerjiyi artırmak için iyidir, özellikle kışın sıklıkla soğuk algınlığına yakalanan kişiler için. Ayrıca düşük vücut ısısından dolayı mide ağrısını iyileştirici etkisi vardır. Fakat bu çay yüksek vücut ısısı veya yüksek kan basıncına sahip kişilerce tüketilmemelidir.

Danggwi cha

Danggwi cha (당귀차) kurutulmuş Kore kökü angelica veya bir angelica gigas’ın kaynatılmasından yapılan çaydır. Kore angelica kurtulmuş kökü suda birkaç saat ılımlı bir şekilde kaynatılır. Bazen, kaynadığı zaman ginger kökü yeğleme için ilave edilebilir.

Yararı: Kore angelica kadınlar için sıklıkla ginseng olarak adlandırılır. Bu nedenle, o (beyaz) leucorrhoea ve postpartum bakımı için iyidir. Eğer uzun bir zaman tüketilmişse, o soğuk el parmak ve ayak parmaklarını iyileştirebilir, fakat ishali olanlar onu kullanmamalıdırlar.

Saenggang cha (Zencefil Çayı)

Saenggang cha (생강차) zencefil ve hünnabı birleştirir, saatlerce kaynatılır ve balla tatlandırılır.

Yararı: Saenggang Cha genellikle soğuk algınlığını önlemek ve sindirime yardım için kullanılır. Ayrıca ishal üzerinde ve düşük vücudu ısısından dolayı mide ağrısına iyileştirici etkisi vardır. Kötü sirkülasyondan dolayı düşük vücudu ısısına sahip olan kişiye yardım eder. Buna rağmen, bu çay mide ülseri olan kişilerce tüketilmemelidir.

Diğerleri

Chik cha (칡차) – kudzu kökünden yapılma
Dunggulle cha (둥굴레차) – Mührüsüleyman’ın kurutulmuş kökünden yapılma
Ma cha (마차 or 산약차) – hemp kökünden yapılma

Meyvelerden Yapılanlar

Sujeonggwa – Kurutulmuş hurma, ginger ve tarçından yapılmış bir punç
Yuja cha (Citron Çayı): Ağaç kavunu ince ince dilimleyin ve dilimleri bala koyun. Bala batırılmış dilimleri kaynar suya koyun ve tatlı-ekşi, hoş kokulu limon sarısı çayın tadını çıkarın. Bu çay özellikle C vitamini bakımından bol miktarda bulunur ve gribe karşı tedavi edici bir etkiye sahiptir.

Gugija cha (구기자차) – kurutulmuş wolfberry’den yapılma
Daechucha (Hünnap Çayı): Hünnapların birkaç saat kaynatılmasıyla elde edilen bir özüdür. İçine birkaç çam fıstığı koyun ve tadını çıkarın. Bu çay, öksürük ve kas ağrısını hafifletmede terapötik olarak etkilidir.

Omijacha (오미자차): Schisandra chinensis’in kurutulmuş meyvelerinden yapılmış çay. Omija cha yapmak için bal ve karpuz suyuyla birleştirilerek böbrek hastalığı, öksürük ve astımı iyileştirmeye iyi gelir. Omija cha ünlüdür çünkü çay beş farklı tatları kapsar: tatlı, ekşi, tuzlu, acı ve sert.
Maesilcha (매실차): Bir maesil ( taze erik) ’in yeşil meyveleri ve şeker suya katılır ve daha sonra bir ay veya daha fazla mayalandırılır. Alkol elde etmemeye dikkat ediniz.

Mogwacha – Bir Pseudocydonig ‘in meyvesi veya Çin ayvası dilimlenir ve daha sonra o saklanır ve geniş bir kase içinde şeker ve su ile bir ay veya daha fazla mayalanır. Karışımın alkol haline gelmemesine dikkat ediniz.
Sansuyu cha (산수유차) – Cornus officinalis un bir meyvesinden yapılma, ki dogwood’un bir çeşididir.
Taengja cha (탱자차) – Trifoliate orange’ın meyvesi ve şeker suya ilave edilir ve fermantasyon için bir ay veya daha fazla süre tanınır.

Hububat ve Tohumdan Yapılanlar

Bori cha (보리차): Sıradan yemeklere eşlik eden hafif bir içecek yapmak için kavrulmuş arpa kaynatılır. Yeterli miktarda hazımsızlık ve kabızlığı giderir.
Oksusu cha (옥수수차): Kavrulmuş mısır çayı
Hyeonmi cha (현미차): Kavrulmuş pirinç çayı
Maemil cha (Karabuğday Çayı): Karabuğday taneleri kavrulur ve kaynatılarak çayı yapılır. Antioksidan özelliği ve kan dolaşımını arttırdığı bilinmektedir.

Gyeolmyeongja cha (결명자차): Kavrulmuş Senna obtusifolia tohumlarından yapılan çay
Yulmu cha (율무차)(Siyah Fasulye Çayı): Ağzınıza ceviz ve fasulye parçacıkları gelen bir tür değişik tahıl ürünlerinin karışımından yapılmış tahıl çayı denebilir. Protein yüksek, tokluk hissi verdiği için öğrenciler genelde sabah kahvaltısında tercih ediyorlar.

Yapraklardan Yapılanlar

Nok cha (Yeşil Çay): Yaprakların işlenmesi esas olarak buharlama ve kurutmayı içerir. Soluk yeşil veya limon sarısı, hafif acı sıvı, E Vitamini ve C Vitamini bakımından zengindir, bu nedenle mükemmel yaşlanma karşıtı, cilt beyazlatma ve görme iyileştirici özelliklere sahiptir.

Bbongnip cha (뽕잎차): Kurutulmuş dut yaprakları
Gamnip cha (감잎차): Kurutulmuş hurma yaprakları
Solnip cha (솔잎차): Çam iğneleri
Gukhwa cha (국화차): Yabani chrysanthemum çiçekleri bal içinde bir ay veya daha fazla saklanır ve daha sonra sıcak su ile karıştırılır.
Ilsulcha (이슬차): Hydrangea testere dişli (산수국) yapraklar
Yeon cha (Lotus Nilüfer Çiçeği Çayı ):

Diğerleri

Yeongji-beoseot-cha(영지버섯차): Kurutulmuş Ganoderma lucidum mantardan yapılmış çay
Songhwa milsu (송화밀수): Çam ağacı çiçek tozu ve bal suya ilave edilir.
Gyulgang cha (귤강차): Mandalinanın kabuğu kurutulur ve temizlenir ve daha sonra suda kaynatılır. Ballı kaynamış su ile servis edilir.
Ssanghwa cha (쌍화차): Hafif soğuk algınlığınız varsa, şifalı otların acı bir karışımı olan bir fincan Ssanghwa-cha’yı deneyin. Vücudunuz daha sıcak ve çok daha iyi hissedecek. Bu çay aynı zamanda yorgunluğu giderir. Geleneksel Kore İlacı’nın birkaç materyalinden yapılma çay, buharlanmış ve kurutulmuş Rehmannia glutinosa (숙지황) kökü gibi, kurutulmuş Angelica gigas (당귀) kökü, kurutulmuş Ligusticum officinale (천궁) kökü, kurutulmuş Paeonia obovata (작약) kökü, tarçın ağaç kabuğu, kurutulmuş Glycyrrhiza glabra (감초) kökü ve Astragalus membranaceus (황기)kökü.
Duchung cha (두충차): Eucommig ulmoides ağacının kabuğundan yapılmış çay.
Donggyuja cha (동규자차): Malva verticillata’nın tohumundan yapılma çay
Salgunamu cha (살구나무차): Kayısı tohumu özlerinden yapılma
Gamro cha (감로차): Akçaağaç yaprakları suyundan, Celtis sinensis, Catalpa ovata ve Quercus dentata’da yapılma çay